Ilonka: “Ik kon mijn verhaal doen, nu had ik de regie.”

Twaalf jaar nadat atlete Ilonka door haar trainer verkracht werd, ontmoette zij hem weer. Een bemiddelaar van Perspectief begeleidde de ontmoeting. "Nu waren de rollen omgedraaid. Ik kon mijn verhaal doen, had de regie en dat is goed geweest voor mij.”



"Op mijn zestiende begon het misbruik. Bij de atletiekvereniging was ik als jongste het lievelingetje van de trainer. Ik was een talent en had ambitie. Van een lievelingetje ging het steeds verder. In het begin zocht ik er niks achter. Totdat je door hebt dat het niet oké is wat hij deed. Zoiets gaat ook niet van de ene op de andere dag. Hij won eerst mijn vertrouwen en gaf mij ook veel vertrouwen. Hij deed van alles voor mij, ging mee naar de sportarts, zorgde voor een diëtiste. Hij gaf om mij, zo voelde dat voor mij. Ik zag er geen kwaad in."



"Tot er bepaalde opmerkingen kwamen. Dat ik mooie borsten had. En er plots een hand naar een bepaalde plek ging. Dat zal wel per ongeluk zijn gegaan. Maar als het daarna verder gaat en er vaker dingen gebeuren… Dan zit je er al zo ver in. Je voelt aan alles dat het niet oké is, maar je stopt het weg, probeert het te bagatelliseren voor jezelf."

"Ik was verstijfd, bevroren." 

"En sowieso, de rolverdeling die tussen ons bestond: ik deed alles wat hij zei. Als hij zou zeggen ‘je gaat iedere ochtend tien minuten op je hoofd staan’, zou ik dat ook doen. Als dat goed was voor mijn ontwikkeling als atleet. Het zat dus niet in mijn patroon om iets van hem af te wijzen. Ik durfde niet. Ik was een tiener en hij vijftig plus. Er was dus sprake van een afhankelijkheidsrelatie en dat maakte het voor hem gemakkelijk om zijn ding te doen. Dat heeft best wel lang geduurd en is best wel ver gegaan. Op mijn negentiende heeft hij me verkracht, in de buurt van de atletiekbaan tijdens een mountainbiketochtje. We stopten ergens, ver weg van de gebaande paden. En daar heeft hij me gewoon verkracht. Ik volgde weer en liet het gebeuren. Letterlijk. Hij vroeg me niks en deed zijn ding. En ik was verstijfd, bevroren. Je kunt niet nadenken.” 



“Toen het gebeurd was, voelde hij zich ineens schuldig en heeft hij het zijn vrouw verteld. Samen stonden ze me de volgende dag op te wachten om te zeggen dat ik weg moest bij de club. Hij stelde de mail over mijn vertrek zelf op. Daarna ging het slecht met me, maar ik heb mijn gevoelens elf jaar lang weggestopt. Tot het #MeToo-gebeuren losbrak. De klachten begonnen opnieuw en zo ben ik bij het Centrum voor Seksueel Geweld terechtgekomen. Daar ben ik goed door de mangel gehaald. Om het stuk schuld en schaamte weg te poetsen, kreeg ik (opnieuw) EMDR-therapie."

Ontmoeten

"Mijn therapeute stelde aanvankelijk - ten einde los te komen van schuld en schaamte - voor om brieven te schrijven naar hem. Dan schreef ik op wat ik tegen hem wilde zeggen, maar die brieven bleven bij mij. Totdat zij het idee opperde om hem te ontmoeten. Dat contact tussen slachtoffer en dader werd georganiseerd via Perspectief Herstelbemiddeling. De therapeute dacht dat het mij zou helpen om tegenover hem te zitten, recht in de ogen te kijken en hem te vertellen welke pijn het mij heeft gedaan. Ik stond niet direct te springen, moest er even over nadenken. Ik zette de voors en tegens op een rij en besloot inderdaad Perspectief in te schakelen."



"Er volgden eerst een paar voorgesprekken met een onafhankelijk iemand, een bemiddelaar. Zodat je vooraf weet van elkaar hoe een ieder er in staat. Vervolgens is er een afspraak. Bizar. Opnieuw. Twaalf jaar na dato ontmoette ik de man weer. De nacht ervoor deed ik geen oog dicht. Ik had alles uitgeschreven, alle scenario’s doorgenomen, hoe hij zou kunnen reageren. Ik zat als eerste in die kamer, hij kwam later, zodat we niet samen in de wachtkamer zouden zitten. Mijn man wachtte buiten in de auto, was ook enorm zenuwachtig. Ik was supergoed voorbereid, toch was het heel eng om weer met hem in één kamer te zijn."

"De bemiddelaar van Perspectief zat bij het gesprek. Nu waren de rollen omgedraaid. Ik kon mijn verhaal doen, had de regie en dat is goed geweest voor mij. Voorwaarde was dat hij me uit liet spreken. Hij heeft ook geluisterd en daarna zijn eigen visie gegeven. We hebben getekend voor geheimhouding, dus ik mag niets zeggen over de inhoud. Maar we hebben allebei onze waarheid. Ik wilde hem duidelijk maken wat hij bij mij heeft aangericht. Wat voor klootzak hij is. Ik wilde er niet als een zielig vogeltje zitten en nam me vooraf voor om sterk te blijven en – naast mijn boze momenten – stond ik er zelf van te kijken hoe sterk ik ook bleef."



"Ik heb een goed gevoel overgehouden aan de bemiddeling. Ik heb nu regie over mijn eigen leven. Hij is als de dood dat ik aangifte ga doen. Maar hij is gelukkig geen trainer meer, kan geen andere slachtoffers in de sport maken."



"Door openheid te geven, hebben twee mensen in mijn omgeving in vertrouwen verteld wat hen is gebeurd qua seksueel misbruik. Helaas hebben nog steeds veel mensen de neiging om er over heen te praten of bijvoorbeeld te zeggen: ‘het achternichtje van mijn buurvrouw heeft het ook gehad en die is in een inrichting terecht gekomen’. Het is tekenend voor de onmacht en onwetendheid, mensen weten vaak niet hoe er over te praten. Daarom moet duidelijk worden hoe misbruik in elkaar steekt, hoe het proces verloopt. Dat als je zoiets gebeurt, het meteen duidelijk is dat het niet oké is, dat het niet jouw schuld is en schaamte niet nodig is. En dat je het móet melden.”

Sporters helpen sporters

Ilonka is nu aangesloten bij het initiatief van Renald Majoor om sporters die te maken hebben met seksueel misbruik te helpen. Ze is een van vier oud-sporters die te maken hebben gehad met seksueel misbruik of grensoverschrijdend gedrag en zich hebben aangemeld als lotgenoot om „een luisterend oor” te kunnen zijn voor andere slachtoffers. Kijk op sportershelpensporters.nl voor een uitgebreid verhaal van Ilonka.